Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарын санитарлық-гигиеналық тексеру

16.Шыбындарды, тышкандарды жою шараларын  жүргізу.

17.Сатушылардын жеке гигиенасы. Санитарлык киімдер (киімдер күрамы, жағдайы, жуылуы, сакталуы). Қолдарын жууы (колжуғыштар,сабын, орамалдар). Тырнақтарын ұстау. Базардың тұрақты сатушыларынын медициналык тексеруден және медициналық қаралудан өтуі.

18.Базарда санитарлық-ағарту жұмысты  өткізу (радио, дәрістер, әнгімелер, плакаттар, стендтер).

Ет және ет өнімдерін өндіретін нысандарын

санитарлық-гигиеналық тексеру

Ет өңдеуші кәсіпорынының маңызды түрі болып ет комбинаты болып табылады. Сонымен қатар арнайы ет кәсіпорындары бар, мысалы: шұжық фабрикалары, консерві зауыттары немесе тек қана мал өңдейтін және соятын кәсіпорындар – мал сою пунктері. Соңғы кезде ет өңдеуші кәсіпорындардың әртүрлі етті азық-түлік өнімдерін дайындаушы өнеркәсіптер кең таралған (шұжықтар, жартылай фабрикаттар). Олар тек қана сырттан әкелінген шикізаттармен жұмыс істеді- салқындатылған немесе мұздатылған ет.

Әрбір ет өндеуші кәсіпорын өзінің қуаттылығы мен тағайындалуына қарамастан, орналасу, цехтардың құрамы мен жабдықтары бойынша қолданылатын жобалау нормалар мен санитарлық ережелерге сәйкес болу керек. Сондықтан санитарлық дәрігер ағымды санитарлық қадағалауды жүргізгенде Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің № 60 бұйрығымен 2005 жылғы 17 ақпандағы бекітілген «"Ет және ет өнімдерін өндіретін нысандарды күтіп-ұстауға, пайдалануға, өнімдерді сақтауға және тасымалдауға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық – эпидемиологиялық ережелер мен нормаларымен қолдану керек.

Ет комбинатын санитарлық-гигиеналық тексеру схемасы.

1. Кәсіпорынның аталуы мен мекен жайы
2. Кәсіпорынның орналаскан жері мен ғимараттың түрі.
3. Кәсіпорынның куаты: жоба бойынша және накты. Ет комбинатындағы кызметкерлер мен жүмысшылардың жалпы саны (смена бойынша). Халыкты етпен және ет тағамдарымен камтамасыз ететін комбинаттын жер көлемі.
4. Өндірілетін өнімнін ассортименті (жоба бойынша және накты), өндірілетін ассортименттің кәсіпорынның техникалык мүмкіншіліктеріне және өндірістін санитарлык жағдайына сәйкестігі.
5. Ет комбинатының территорисының санитарлык сипаттамасы: көлемі, жолы, көгалдандыруы, транспорт пен персоналдык жолдары, қоқыс жинағыштар, территориясынын тазалау жүйесі және т.б.
6. Санитарлык-техникалык құрылымдар: сумен камтамасыз ету (қалалық жалпы жүйеден немесе жекелеген, су алу орны және судың сапасы, ыстык сумен камтамасыз етілуі), жарыктануы (табиғи, жасанды), канализация жүйесі (жергілікті немесе жалпы қалалық), желдету (желдету құрылымдарының типі және олардың жұмысының тиімділігі).
7. Малды союға дейін ұстайтын база. Малды ұстайтын база. Малдардың партиясымен бірге келген құжаттар; жедел жұқпалы ауруларға күдікті малдарға немесе тасмалдау кезінде өлген малдарға құжаттарды толтыру. Малды сояр алдында анықталған түйнеме, туляремия, лептоспироз аурулары анықталған жағдайда белгілеу керек: осы мәліметтер жайлы жергілікті денсаулық сақтау мекемелеріне  уақытысында хабар берілді ме. Эпидемияға қарсы жүргізілген шаралар позициясынан малдарды қабылдау тәртібі: қораның орналасуы, таңдамалы термометрияны жүргізу, қашарлардың еденін тексереді, кір, лас сулар ағу үшін еңістердін болуын, малға жем-шөп, су беретін астаулардың санитарлық жағдайы. Жедел тарайтын жұқпалы ауруларға күдікті малдардың партиясының түсу жолы. Бруцеллез, туберкулез, аусыл ауруларымен ауырған малдардың түсу жолдары. Сау малдар үшін және өңделген шартты жарамды  ет үшін жеке шығу есіктерінің барлығы. Қидың сақталу жағдайы, оның зиянсыздандырылуы, шығару жағдайы. Зорығып жеткен, ұзақ уақыт жолда болған малдарға қойылатын талаптардың сақталуы. Базада малды ұстауын тексеру: едендерді, жем-шөп, су беретін астауларды уақытысында тазалау, малдың келесі партиясы келер алдында базаны дезинфекциялауын өткізу.

Малдың партиясына термометрия жүргізуін журналында жазулардын барлығы.

8.Ет-май корпусы. Малды сояр алдында ұстайтын цех: душ құрылымдарының болуы, жылкы мен ірі кара малдарға термометрияны жүргізу, шошқа мен қой-ешкіге таңдамалы термометрияны жүргізу, жылқыны көз ауруына тексереді. Малдары жансыздандыру және қансыздандыру жағдайы, олардын санитарлық бағасы. Тамақтық қанды жинауға  арналған пышақтардың толық жиынтығы. Тушаларды қан жинайтын ыдыстарды нөмірлеу тәртібі. Ыдыстарды, пышақтарды, дефибриляторларды, құбырларды жуу және дезинфекциялау режимі. Туша мүшелейтін конвейерде тушаларды, малдың бастарын нөмірлеуге қатысты талаптардың орындалуын, малдың терісін сыпырудың гигиеналық жағдайын, ішек-қарынды босату жағдайын (конфискаттар үшін бөлек транспорттық құралдардың және ішек ішіндегі заттардың шашыратуына кедергі жасайтын қорғау аспаптардың барлығы) Тушаларды тазалау (құрғак және ылғалды). Техникалық құрылымдардың жағдайы және санитарлық режимінің деңгейі.

9.Еттің қосымша өнімдері цехы. Еттің қосымша өнімдерін өңдеу жағдайы, технологиялық процесстердің бірегейлігінің сақталуы, ыстық сумен қамтамасыз етілуі, іркінді сулар үшін ағын құрылымдарының болуы. Тамаққа жарамсыз қалдықтардың жинау және уақытысында шығару, Еттің қосымша өнімдерін өндеудің ұқыптылығы, әсірісе жүні бар мүшелерін.Цехтың санитарлық-техникалық жағдайы.

10.Ішектер цехы. Технологиялық процесстердің бірегейлігі және олардың жеке линияларымен орналасуы, жұмыс орындарының шашыранды душтармен қамтамасыз етілуі, іркінді сулар үшін ағын астауларының дұрыс орналасуы. Желдеткіш құрылымдарының жағдайы, тамаққа жарамсыз қалдықтарды жинау жағдайлар. Жұмыскерлерді арнайы аяқ киіммен қамтамасыздандыру. Шикізатты мұкиятты өндеу, қолданылатын тұздың сапасы, оның сақталу жағдайы, дайын өнімнің жартылай фабрикаттарынын сақтау жағдайы, дұрыс сақталуы. Санитарлық-техникалық құрылымдардың жағдайы, бөлмелердің, аспап-құралдарының дезинфекциялау және жуу ережелерінін сақталуы.

11.Сүйек және тамақ майлар цехы. Сүйектерді ұнтақтау жағдайы. Өңдеуге түсетін май шикізаттың сапасы, оны салқындатуы, шикізатты цех ішінде тасымалдау жағдайы, техникалық майды өңдеудің жағдайы. Май таситын арбалардың, түсіргіштердің, майды салқындату және жуу үшін қолданылатын қазандықтардың, жұмыс үстелдерінің, майды ерітетін агрегаттардың санитарлық өндеудің сапасы. Май сақтайтын ағаш бөшкелердің жууы және стерилизациялау режимі және осы бөшкелерді дайындайтын арнайы бөлмелердін болуы. Цехтарды және жанындағы сатылар аланың майдан тазалау тиімділігін тексеру.

12.Тамактық альбумин цехы. Тамактық  және техникалық альбуминдерді бөлектенген өндірудің ережелерін сақтау, бөлмелердің күнделікті дезинфекциялауының сақтау.

13.Терілерді консервілеу цехы. Санитарлық бойня болмаған жағдайда бұл цехта терілерді дезинфекциялау үшін бөлінген бөлменің болуы. Ет комбинаты территориясында терілерді сақтау жағдайы.

14.Шұжықтар цехы. Шикізатты салқынмен  өңдеу цехы: бастайды, етті тұздау, селитра қосу, нитриттерді қосу, тамақтық мұзды немесе салқын суды қосу, қосылатын ингридиенттерінің сақталу жағдайы: тұздын, крахмалдың, ұнның). Фаршты қалыпқа салар кезінде оның температурасын тексеру. Термиялық өңдеу цехында: шұжықтарды шектірудің пісірудің ережелерінің сақталуы. Шұжықтарды қайнату үшін қолданылатын құрылымдарға санитарлық баға беру және дайын шұжық өнімдерінің ішкі температурасын тексеру. Шұжықты ыстау процесінің санитарлық бағасы: температуралық режим, кейінгі кептіру процесі. Түтінсіз қақтау әдісі (егер ол қолданса), бұл процестің санитарлық бағасы. Қабықшасыз шұжықтарды жылумен өңдеу режимі, тасымалдау жағдайы, сақтау жағдайы. 3-ші сортты шұжықтардың және сілікпенін санитарлық режимі (шикізаттын сапасы, жылу арқылы өңдеу режимі). Дайын өнімнің температурасы, экспедицияда сақталу мерзімі. Шартты жарамды шикізат колданылғанда, шикі етті пісіру үшін арнайы қазандарды орнату үшін жекеленген учаскелердің болуы, дайын өнімнің қайталай ластанбауы үшін жағдайларды болдырмау. Экспедицияда шұжықтардың сақталу жағдайы, тарату мерзіміне байланысты жолдама құжаттарының дұрыс толтырылуы. Цехтардың техникалық жайлылығын және цех бөлімшелерінде күнделікті және тиянақты жинауды өткізген кезінде, санитарлық режимнің сақталуы.

15.Санитарлық бойня: Ғимаратты қоршауы, зиянсыздандырылған ет үшін жеке шығу есігінін барлығы, қажетті бөлімшелердің болуы және олардың өзара орналасуы, стерилизациялау бөлмесінің орналасуы, конфискаттарды зиянсыздандырудың сенімділігі, өлі малдарды жоюдың ережелерінің сакталуы. Кір суларды зиянсыздандыру құрылымының барлығы. Арнайы киімдермен қамтамасыз етілуі және оларды зиянсыздандырудың дұрыстығы, жұмыскерлер үшін душ пен гардеробтың барлығы. Міндетті эпидемияға қарсы шаралардың орындалуын тексеру: цехтарды, жабдықтарды, құралдарды күнделікті жуып, тазалау және дезинфекциялау, арнайы киімдердің тазалығы, колғаптардың болуы.

16. Зертханалық бақылау.Өндірістік  зертхананың мәліметтері:

а) ерітілген майдың өндірілген партиясының физикалық-химиялық көрсет-кіштерімен, МЕСТ бекітілген өндірілетін өнімдердің физикалық-химиялық және органолептикалық көрсеткіштерінің ауытқу жағдайлары бар ма?

б) Кәсіпорын цехтарнда санитарлық өндеуді өткізгеннен кейін ет комбинатының әрбір цехтарындағы құрал-жабдықтар мен аспаптардан алынған жұғындардың микробиологиялық зерттеу нәтижелері;

в) шұжық өнімдерін микробиологиялық тексерудің нәтижелері, әсіресе ет комбинаттарында шұжықты шартты жарамды еттен дайындағанда.

г)Тушаны ылғалды тазалаудың және технологиялық процестердің санитарлық тұрғыдан неғұрылым күрделі учаскелерінде (тамақтық қанды жинау және қайта өндеу, тарату) жұмыс орындарын, жабдықтарды, агрегаттарды санитарлық өндеудің тиімділігі.

д) дайын шұжық өнімдерінің, әсіресе 3-ші сортты және қабықсыз шұжықтардың (ішек таяқшасының титрі және жалпы ластануы) санитарлық жайлылығы.

17.Тұрмыстық бөлмелер: гардеробтың, санитарлық киімдер үшін жекелеген шкафтардың, санитарлық өткізгіш немесе душтың, тағамды қабылдау бөлменің барлығы. Дәретханалар, олардың санитарлық жағдайы, сабынның, орамалдардың, дезинфекциялау заттарының болуы.

18.Жұмыскерлердің жеке гигиенасы. Жұмыскерлердің арнайы жұмыс  киімдерінің санитарлық жағдайы, сипаты (бір адамға қанша арнайы киімнен бөлінгенін анықтау), жұмыскерлердің қолдарының жағдайы, яғни жырып кеткен, іріңдеген, ұзын тырнақ немесе тырнақтың астында кірдің болуы. Жұмыскерлердің дәретханадан кейін дезинфекциялық ерітінділерімен қолдануын белгілеу. Әйелдердің гигиеналық бөлмесінің барлығы. Өндірістік және тұрмыстық бөлмелерінде жеке гигиена ережелерін сақтау плакаттардың болуы.

19.Медициналық құжаттар: медициналық  қараудың тіркелуін қадағалайтын  табель-журналдың (жалақы алу бойынша  белгілеу керек) барлығы, кәсіпорын  жұмыскерлерінің қаншасы кезенді  медициналық қараудан өтпей, бацилло – және құрт тасмалдаушылыққа тексерілмей, флюорографияны өтпей жұмысқа жіберілді.

20.Санитарлық ағарту жұмысы. Қызметкерлердің  санитарлық минимумды өтуі, олардың арасында санитарлық-гигиеналық өзекті тақырыптарға дәрістер мен әнгімелер жүргізу.

21.Кәсіпорында дезинфекциялық режимді  сақтау: бұйрыкпен бекітілген, дезинфекциялық режимге тікелей жауапты адам бар ма? Кәсіпорында санитарлық журналдың барлығы, кәсіпорында санитарлық күн  кіммен және қандай жиілікпен өткізіледі. Санитарлық күнді өткізудің жоспарының барлығы және санитарлық күнді өткізгенде міндеттерді өзара бөлу.

22.Объектінің жалпы санитарлық-гигиеналық бағасы. Табылған кемшіліктерді жою жөнінде тұжырымдар мен ұсыныстар.