Төрт тактылы үрлеусіз дизелді қозғалтқышты жобалау

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
 

Қ.И. Сəтбаев  атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті 
 

Кафедра «Көтеру –тасымалдау машиналары және гидравлика» 
 
 
 
 
 

КУРСТЫҚ   ЖОБА  

             «Төрт тактылы  үрлеусіз дизелді  қозғалтқышты жобалау»       тақырыбына

 
 

     050713_________

(мамандық  шифры, атауы)

 

                                                                               Орындаған  Даханова Н 

                                                                      Ғылыми жетекші

                                                                   аға оқытушы                

                                                                                 (ғылыми дəрежесі, атағы)

Қ.С. Алипов_________

«____» _________2009ж.

 

                                                                            Қалып бақылаушы

                                                                                             аға оқытушы______

                                                                              (ғылыми дəрежесі, атағы)

                                                                                           А.А. Сарина _____               

«_____» _______ 2009ж

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Алматы 2009

 
 
 
 

Қазақстан республикасы білім  және ғылым министрлігі

 

Қ.И. Сәтбаев  атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

 

Институт  Машина жасау

Кафедра   « Көтеру тасымалдау машиналары және Гидравлика»

Мамандық шифры, атауы   050713-“Көлік, көлік техникасы және технологиясы 

 

Курстық жобаны даярлауға

 

Тапсырма

 
 

Оқушы  Даханова Н                                 

Жобаның тақырыбы «Төрт тактілі үрлеусіз дизельді қозғалтқыш»

Орындалған  жобаның өткізу мерзімі «20 желтоқсан 2009 жыл»

Жобаның  бастапқы мәліметтері

Цилиндрлердің саны және орналасуы  –4-Қ, сығылу дәрежесі ε=16,5 номиналды қуаты N_е=47,7кВт, номиналды қуаттағы айналым жиілігі n _Nе=1700 мин^-1, поршень жүрісінің (S) цилиндр диаметріне (D), қатынасы

=1,2 Суу (салқындау)- сумен, жану камерасының түрі және қоспа жасалау әдісі –ББК-К-Қ, үрлеу қысымы (турбокомпр) Р_к, МПа.

 

Есеп  –түсініктеме жазбаның талқылауға берілген сұрақтардың тізімі және қысқаша  курстық жобаның  мазмұны                                                                                                                                                                                                                 

 

а) Қозғалтқыштың жылулық  есебі және жылу балансы

б) Қозғалтқыштың жұмыс  циклінің индикаторлық көрсеткіштері

в) Қозғалтқыштың сыртқы жылдамдық сипаттамасын есептеу және оны құру

г) Қозғалтқышты кинематикалық есептеу

д) Қозғалтқышты динамикалық есептеу

е) Қозғалтқыштың негізгі бөлшектерін есептеу

 

Графикалық  материалдардың тізімі (міндетті түрде  қажет сызбалар көрсетілген)  A3 пішімдегі миллиметровкадағы графиктер, А1 пішімді формат графиктер сызбасы, А1 пішімді формат қозғалтқыштың У және Х өсіне қимасы.

 
 
 
 

Ұсынылған негізгі әдебиеттер

1)Төлеуов  Қ.Т. Іштен жанатын  қозғалтқыштар. Жылу  техникалық қондырғылар  және іштен жанатын  қозғалтқыштар пәні  бойынша курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар.

2)Двигатели  внутреннего сгорания. В 3 кн. 1. Теория  рабочих процессов:  Учебник для вузов  / В.Н. Луканин,  К.А. Морозов, А.С.  Хачиян и др.; Под.  ред. В.Н.Луканина  и М.Г. Шатрова. – 3–е изд. перераб. и испр. –М.: Высшая школа, 2007. – 400с.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Мазмұны

      Кіріспе........................................................................................................6

1. Қозғалтқыштың жылулық есебі және оның жылу балансы.................7

1.1 Кіргізу барысы.........................................................................................7

1.2 Сығылу барысы......................................................................................7

1.3 Жану барысы...........................................................................................10

1.4 Ұлғаю барысы.........................................................................................15

1.5 Шығару барысы......................................................................................16

1.6 Қозғалтқыштың  жұмыс циклының индикаторлық  көрсеткіштері....17

1.7 Қозғалтқыштың тиімділік көрсеткіштері...........................................18

1.8. Қозғалтқыштың  негізгі өлшемдерін анықтау.....................................20

1.9. Қозғалтқыштың  жұмыс циклының индикаторлық  дигарммасы және оны құру........................................................................................................21

2. Қозғалтқыштың  жылу балансы теңгерулігі).........................................22

3. Қозғалтқыштың  сыртқы жылдамдылық сипаттамасын  есептеу және оны құру........................................................................................................25

4. Қозғалтқыштар механизмдерінің кинематикасы мен динамикасы.......28

4.1. Қозғалтқышты  кинематикалық есептеу..............................................28

4.2.Қозғалтқышты  динамикалық есептеу..................................................30

5. Қозғалтқыштың  негізгі бөлшектерін есептеу........................................33

5.1. Поршеньді  есептеу................................................................................33

5.2 Поршень  сақинасын есептеу.................................................................34

5.3 Поршень  саусақшасын есептеу.............................................................35

5.4 Иінді білікті  есептеу...............................................................................37

5.5  Суыту  жүйесінің элементтерін есептеу..............................................39

Қорытынды...................................................................................................41

Әдебиеттер  тізімі.........................................................................................42

Қосымша  А

Қосымша  Б

Қосымша  В

Қосымша  Г

Қосымша  Д

Қосымша  Е

 
 
 
 
 
 

                                           

                                                     КІРІСПЕ

 

      Поршеньді іштен жанатын қозғалтқыштар (ІЖҚ) көлік техникасында, яғни автомобильдерде, тракторларда, тепловоздарада, локомотивтерде, кемелерде, ұшақтарда және де тағыда басқа салаларда кеңінен қолданылады.

      Поршеньді ІЖҚ басқа жылу қозғалтқыштарымен салыстырғанда айрықша үнемді жұмыс істейді. Жоғарғы үнемділігі, аз металл сыйымдылығы, беріктігі және салыстырмалы мықтылығы, бұл жылу мәшинасына көлік техникасында, әсіресе автомобиль және трактор көліктерінде алдыңғы орында болуға көптеп көмегін тигізеді.

      Қозғалтқыштарды тиімді қолдану үшін, көлік техникасының мамандарынан, қозғалтқыштың жылулық  теориясын және олардың жүмыс жасаған кезінде болатын барыстың маңызын анық және сапалы білуін талап етеді. Энергетикалық қоңдырғьлар мен ІЖҚ-ды оқитын 050713 мамандығы студенттерінің білімін бекіту және кеңейту үшін, оқу жоспарында курстық жоба қарастырылған.

      Курстык жобаны орындауда студенттер біртіндеп инженерлік есептерді үйренуге дағдыланады, кейбір алғашқы шамаларды өз бетімен шешуге және анықталатын көрсеткіштердің дәл есептелуін үйренеді.

      Бұл оқу құралының мазмұны үш бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімі – «Қозғалтқыштардың жылулық есептелуі, жылу балансы және олардың нақты циклының индикаторлық диаграммасын құру», екінші бөлімі – «Қозғалтқыштың сыртқы жылдамдық сипатамасын есептеу және оны құру», үшінші бөлімі – «Қозғалтқыштардың динамикалық есептелуі және құрылымын жасау».

      Ұсынылып  отырған оқу құралының мазмұны, курстық жобаны есептеуге ғана емес, сонымен қатар студенттердің  ІЖҚ-дың теориясын игеріп сынақ және емтихан тапсыруларына көмек көрсетеді.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

      1 Курстық жобаны орындаудағы жалпы мәселелер және әдістемелік нұсқаулар

 

      Қозғалтқыштардың  энергетикалық және үнемділік көрсеткіштері, әрбір жұмыс цилиндрінде мезгіл-мезгіл қайталанып отыратың тізбектелген барыстардың  жиынтығы ретінде қарастырылатын жұмыс  циклының жетілгендігіне және жанармай жанған кезде бөлініп шығатын жылудың, механикалық жұмысқа айналуына тәуелді болады.

      Сыртқы  жылдамдылық сипаттаманы жеткілікті дәрежедегі дәлдікпен, қозғалтқыштың  бір тәртіптегі – ең жоғарғы (номиналдық) қуаттық тәртіптегі, жұмысына сәйкес жылулық есептеудің нәтижелері бойынша, немесе эмпирикалық тәуелділікті пайдалана отырып құруға болады.

      Қозғалтқышты  жылулық есептеу, белгіленген немесе берілген алгашқы параметрлерге  негізделеді. Барлық әр түрлі қозғалтқыштар  үшін, жылулық есептеудің жалпы алғашқы  параметрлері болып мыналар есептеледі: қозғалтқыштың түрі. номиналдық тиімді қуат N_e, номиналдық қуаттағы иінді біліктің айналым жиілігі n_Ne, сығылу, дәрежесі ε, цилиндрлердің саны және олардың орналасуы, S /D қатынасы, жану камерасының түрі және қоспа жасалу тәсілі, суыту жүйесінің түрі және т.б.

2. Қозғалтқыштың жылулық есебі және оның жылу балансы

 

Тапсырма

 

      Төрт  тактылы үрлеусіз дизельді  қозғалтқышты есептеу  жүргізу.

      Иінді біліктің айналым  жиілігі η_Ne=1700мин^-1 және цилиндрлер саны =4 кезде қозғалтқыштың тиімділік номиналдық қуаты N_е =47,7 кВт. Цилиндрлердің орналасуы қатарлы, жану камерасының түрі бөлінбейтін камералы және қоспа жасалу тәсілі көлемдік қабыршақты.Суыту жүйесі  ауамен. Сығу дәрежесі ε =16.5.

Кіргізу барысы

 

      Пайдаланылған газдарды шығару (цилиндрді тазалау) және оған жаңа зарядты кіргізуді (толтыру) газалмасу барыстары деп аталады.

      .