Технологиялық бөлім

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.1. Бұйым номенклатурасы

 

Автоклавта қатаятын газды бетоннан көптеген кәсіпорындарда қабырғалық материал ретінде қолданылатын бұйым номенклатурасын шығарады:

• майда қабырғалық блоктар (ГОСТ 21520-89);
• қабырғалық панельдер (ГОСТ 11024-84);
• ені 0,6-1,8 м, ұзындығы 4-6,5 м және қалыңдығы 0,2-0,4 м жабын тақтасы;
• ТУ-21-31-40-91 бойынша өлшемдері 0,6х0,6х0,1 м және 0,5х0,5х0,1 м ғимараттарға ішкі бөлме аралық қабырғалар үшін блоктар;
• Орташа тығыздығы 350-400 кг/м³ әртүрлі өлшемде және қалыңдықта болатын жылу оқшаулаушы тақтайлар;

Автоклавта қатаятын газды бетонды майда қабырғалық блоктар. Бұйымның орташа тығыздығы 700-800 кг/м³, өлшемдері 186х200х588 мм, 188х300х588мм.

3.1.1-кесте

 

№	Бұйымның аталуы	Бұйымның эскизі	өлшемдері			Бұйымның көлемі, м³
			а	в	h
1	Майда қабырғалық блоктар		588 588	186 188	200 300	21,8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.2. Өндірістің технологиялық схемасы мен әдісін таңдау

 

Газды бетондарды мынадай технологиялық схемамен дайындайды:

 

Құм мен әкті ұнтақтау 

 

 

Көбік немесе газ түзетін

 эмулсияны дайындау

 

Шикізаттарды үлестеу және

компоненттерді араластыру

 

Қалыптарды дайындау

   (тазалау, майлау)

      

Арматураны орнықтыру

  (егер арматуралы бұйым болса)

 

Қоспаны қалыпқа төсеу

 

 Автоклавта өңдеу және 

бұйымды қалыпсыздандыру

 

Ірі өлшемді газды бетонды бұйымдарды өндірудің қатайту кезеңінде, майда сызаттардың пайда болуы мүмкін. Сызаттануды болдырмау үшін, қалып төселген қоспаны ашық ауада 3-4 сағат бойына ұстайды. Силикатты қоспаның қатаю процесін хлорлы кальциді, сұйық шыныны және басқа да заттарды қосу арқылы шапшаңдатуға болады.

 

 

 

,

 

 

 

 

3.3. Шикізаттар мен жартылай фабрикаттар

 

       Автоклавта қатаятын көбікті бетондардың негізгі шикізат көздері болып құм, цемент, күл, қож және т.б. өндіріс қалдықтары жатады.

       Бетон құрамында  құм – ірі толтырғыш арасын  толтырса, ал құмның арасындағы  қуысты – цемент қоспасы толтырады. Сонымен қатар цемент қоспасы барлық дәнді бөлшектерді бетін қатпауы керек. Цемент қоспасының шығыны аз болуы үшін, құмның қуыстары аз болғаны жақсы. Ірі түйіршіктерінің беті аз болғанымен қуыстылығы жоғары, ал майда құмның қуыстылығы аз болғанымен, түйіршіктердің беті керісінше жоғары болады. Сондықтан ірі құм қолданған ыңғайлы және құрамында орташа және майда құмның тиімді мөлшері болғаны да қолайлы. Мұндай құмнан дайындалған бетонның құрылымы тығыз және цемент шығыны аз болады.

      Құмның гранулометриялық  құрамы әртүрлі өлшемді түйіршіктердің проценттік қатынасымен және түйіршіктілік құрамын електен өткізу арқылы анықталады.

       Суды бетон  жұмыстарының технологиясында келесі  мақсаттарға қолданады:

     1. бетон және ерітінді  қоспаларын дайындау үшін;

     2. бетонның қатуы кезінде конструкцияның бетіне себу

     3. толтырғыштарды жуу

     Судың сапасын байланыстырғыш  заттың байланысуы мен қатуына, беріктілігіне әсер ететін қоспалардың  қосылысының бар болуына қарай  бағалайды. Судың сутегі көрсеткіші 4-тен 12,5 шекте болуы керек.

      Қождың қасиеттерін  бағалау үшін негізгі модуль  және модуль белсенділігі деген  ұғым енгізілген.

      Қождың гидравликалық  белсенділігі екі модульдің көрсеткіші  үлкейген сайын арта түседі. Негізінен  бұл қасиеттері қождың суытып  алынған кезіндегі құрамына тығыз байланысты. Қожды жай асықпай суытқан кезіндегі негізгі бөлігі әртүрлі тұрақты минерал түрінде кристалданады. Сондықтан қождың белсенділігін арттыру үшін жоғары температурада балқып тұрған қож күрт салқындатылады. Бұл жағдайда қож майда, кеуекті дәндер түрінде түзіледі. Гранулды домна қожы ылғалды, жартылай ылғалды, құрғақ жолымен жұмыс істейтін қодырғыда дайындайды

 

 

 

 

 

 

 

3.4. Материалдық балансты  есептеу

 

       Зауыттың қуаттылығын есептеу. Есеп шикізат санын, материал санын, материалдық шығындар мен қалдықтарды  анықтау үшін жүргізіледі.

Есеп әрбір технологиялық өңдеуде жүргізіледі, төмендегі формула бойынша:

                                                                        (3.4.1)

мұндағы Қө - өңдеу қуаттылығы, т/ж ; Қе — есептеуден кейінгі өңдеу қуаттылығы, т/ж; Ш – жарамсыздардан өндірістік шығындар, %

Есептеу үшін төмендегі  мәлімерттер керек:

Цехтың қуаттылығы – 10 мың м3 / жыл;

Жарамсыздар мен шығындар нормасы қайта жөндеу бойынша:

бетон араласпасын дайындау кезінде – 4%;

қалыптау кезінде - 3 %;

ТВӨ өткізу кезіндегі - 7%;

бұйымды қалыптан алу кезіндегі - 8%;

төзімділікке сынау кезіндегі - 2%;

қоймалау кезіндегі - 3%

Есептеу:

Зауыттың өнімділігі: жылына 10 мың м3.

А) Бетон араласпасын дайындау кезіндегі шығындар:

 м3

10040-10000= 40 м3

Б) Бұйымды қалыптау кезіндегі шығындар:

 м3

10070-10040=30  м3

В) ТВӨ өткізу кезіндегі шығындар:

 м3

10140-10070=70  м3

Г) Бұйымды қалыптан алу кезіндегі шығындар:

 м3

10221-10140=81  м3

Д) Бұйымды төзімділікке сынау кезіндегі шығындар:

 м3

10241-10221=20  м3

Е) Қоймалау кезіндегі шығындар:

 м3

10271-10241=30 м3

 

Кәсіпорынның, цехтың немесе объектінің жұмыс істеу режимі

 

«Еңбек» туралы заңға сәйкес, өндірістің жұмыс режимі жылдағы жұмыс күнімен, тәуліктегі жұмыс ауысымының санымен және  тәуліктегі жұмыс сағаттардың санымен анықталады. Құрастырмалы темір бетон цехтары мен өндірістері үшін: жылына есептік жұмыс тәулігінің саны  – 303;

Жұмыс режимі аптасына 6 – күндіктер үшін: 8 сағаттан 2 ауысым, барлығы тәулігіне 16 сағат; бұдан басқа  2 үзіліс 1 сағаттан.

Жұмыс уақыттының жылдық фондын төмендегі формуламен есептейміз

• дәл сол теміржол көлігінен шикізаттар мен материалдарды түсіру -303
• тәуліктегі жұмыс ауысымының саны  -2
• ТВӨ үшін арналған жұмыс ауысымының саны  -2
• ауысым ұзақтылығы  – 8 сағат.

 

Сж=303 * Кқонд.                                                                                     (3.3.1)

Мұндағы  Сж- жылдағы жұмыс күндерінің саны; Кқонд – қолданылған қондырғылар коэффициенті, Кқонд –0,9 тең.

Сж= 303 * 0,9 = 273

Сонымен бірге жылдық есептік жұмыс уақытын есептейміз:

Фесеп = Стж * С * Кқонд                                                                          (3.3.2)

мұндағы  Фесеп – жұмыс уақытының есептік фонды, сағат; Ст – тәуліктегі жұмыс саны; Кқонд – қолданылған қондырғылар коэффициенті, Кқолд – 0,8 – 0,95;Сжс-тәуліктегі жұмыс сағытының саны.

Фесеп.=303*2*8*0,9=4363,2 сағат

Фесеп=303*8*0,9=2181,6 сағат

 

 

 

 

 

3.5. Негізгі техникалық, көліктік қондырғыларды таңдау және есептеу

Автоклавта қатаятын ұялы бетон өндірісі үшін қолданылатын негізгі технологиялық қондырғылар

3.5.1-кесте

Қондырғылар	Қондырғы түрі	Саны	Дайындаушы
25 тонналық автоматтандырылған цемент қоймасы	СБ-33В	2	Словяндық құрылыс машиналар зауыты
Арынды фильтр	МСН-I69	2	Самара қаласындағы Строймаш зауыты
Цемент үшін автоматты салмақ дозаторы	АВДП-425м	1	Краснодар қаласындағы Техприбор зауыты
Сұйық үші автоматты салмақ дозаторы	АВДЖ-I200м	1	-
Бетонараластырғыш N=55 кВт х=1,2м³	СБ-148 немемсе СБ-81	1	Новосибирлік құрылыс машина зауыты
Жүк көтергіш кран 2т N=3,3 кВт	СМЖ 2198	2	Көтеріп-тасымалдау қондырғылар зауыты
Ерітінді араластырғыш N=0,5 кВт	-	1	Георгиев «Стройинструмент» зауыты
Поддон	Жобалау үшін	84	-
Поддонға арналған арба	-	2	-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.6. Сапаны бақылау

 

         Металл  емес және газдыбетон материалдарды өндіру жоғары сапалылық және технологияның қуаттылығымен сипатталады. Мұның бәрі өндіру тәсілінің құрылымын түпкілікті өзгертуді талап етеді. Техникалық бақылау – бұл объектінің (материал, бұйым немесе процесс) бекітілген талаптарға, стандарттау және сертификаттау заңдарына сай болуы.

         Стандарттау  – бұл ұқсас объектілермен  салыстырудағы үлгі эталон модельге  сәйкес келінуіне бағыттау. Нәтижесінде нормативті құжаттар дайындалады.  Объектінің спецификациясына және оған бекітілген талаптарға байланысты    стандарттау: жалпы стандарт, өнімге немесе қызметке, сонымен қатар процеске арналған стандарт, сапаны бақылауға арналған стандарт болып бөлінеді.

         Сертификация  – бұл бұйымның нормативтік  талаптарға сай келуі және  оған сәйкес сертификаттың берілуі.

         Әрбір бақылау 2 этаппен жүзеге асады:

• объектінің жағдайы, құрамының көрсеткіштері және белгілері туралы

ақпарат алу;

• бастапқы ақпаратқа сәйкес алдын-ала қабылданған талаптарға,

нормаларға және критерилерге сай болғаны немесе сай болмағаны жөнінде екінші ақпарат беру.                                                                   

Екінші ақпарат бұйымның сапасын жоғарылату үшін қолданылады.

       Бақылау жүйесінің  негізгі міндеттері болып табылады:

• заводқа түскен материалдың сапасын анықтау;
• өндіру процесі кезіндегі материал ағымының қасиетін және құрамын тағайындау;
• сапаны бақылау және бұйымды  сертификаттау;
• технологиялық процесті жүзеге асыру үшін бақылау кезінде алынған нәтижелер мен анализдер қолданылады.

Өндірісте бақылау жүйесі өз ішінде жүйелерден тұрады. Заводта

технологиялық  бақылау бастапқы шикізаттың құрамын және қасиетін, толтырғыштарды, қосымша материалдарды, жартылай фабрикаттарды анықтауды қамтамасыз ету керек. Оперативті технологиялық бақылау жүйесі  материалдың құрамы мен қасиетін және бақылау нәтижелерінің талаптарға сай болуымен айналысыда. Анықтау көлемінің маңызы  аз болуы керек және бақылау өте күрделі қондырғылармен жүзеге аспау керек. Параметрлік бақылау жүйесі қондырғының жағдайын және оның жұмыс істеу режимін бағалайды, технологиялық  параметрлерін бақылайды, технологиялық ағымды, сыйымдылық деңгейіндегі шығынды өлшейді.