Кансцiтуцыйнае права ВкЛ па статуту 1566 года

    Заключэнне

      Развіццё  канстытуцыйнага права феадальнай Беларусі праходзіла пад уздзеяннем шэрагу ўнутраных і знешніх сацыяльна-эканамічных і палітычных прычын, адбывалася на падставе звычаёвага права і ўвасабляла ўвесь папярэдні прававы вопыт дзяржаў-княстваў старажытнай Беларусі. Прававая сістэмы Вялікага княства Літоўскага, застаючыся ў сваёй аснове нацыянальна-самабытнай, будавалася на актыўным выкарыстанні найноўшых дасягненняў еўрапейскай прававой культуры.

      Так i Статут 1566 года стаў удакладнненм Статута 1529 года. Шэраг норм преаклiкалiся, але i iснавалi новыя, унiкальныя i прагрэсiўныя. Таксама напрамак абмежавання ўлады вялiкага князя застаўся, як i ў папярэдним Статуце. Але нягледзячы на сваю парадаксальнасць Стату 1566 года- гэта уникальны прававы акт, якi стаў штуршком для развiцця права ў цэлым на тэрыторыi ВКЛ.

      У XV-XVI стагоддзях актывізуецца працэс складвання нацыянальных дзяржаўнасцяў і фарміравання нацыянальных культур. Духоўна-культурнае развіццё Беларусі гэтага перыяду адзначана глыбокім успрыманнем гуманістычнай ідэалогіі. Філасофска-прававыя ідэі Ф. Скарыны і іншых вучоных аб маральна-гуманістычным прызначэнні права, аб неабходнасці нарматыўна-прававога ўладкавання грамадскага жыцця спрыялі развіццю правасвядомасці народа, што ў сваю чаргу стварала ідэйна-тэарэтычную падставу прававой рэформы XVI ст. З’яўленне Статутаў 1529, 1566, 1588 гадоў стала вынікам і сведчаннем высокага ўзроўню прававой культуры беларускага народа і прыкладам кадыфікаціі заканадаўства для іншых дзяржаў.

      Працэс  кансалідацыі старажытных беларускіх земляў-княстваў у адну агульную дзяржаву і складаныя ўзаемаадносіны з  суседнімі дзяржавамі садзейнічалі развіццю канствытуцыйнага права. Ужо  ў XV стагоддзі агульназемскія граматы, якія з’яўляліся феадальнымі хартыямі, замацавалі важнейшыя канстытуцыйныя нормы і прынцыпы, у тым ліку суверэнітэт дзяржавы. Статуты XVI стагоддзя абагульнялі і развівалі далей канстытуцыйныя палажэнні папярэдніх заканадаўчых актаў.