Ромашкинское кен орны мұнайының жалпы сипаттамасы

 

            Қысым, кгс/см²

 

Араластырғыштарға кірердегі ауаның........................................9

Р-1 – Р-4 кірердегі қоспаның........................................................8

           Ауа шығыны, м³/м³ өнімге............................................................100-150

Рециркулят:шикізат қатынасы......................................................6:1

 

Шығындық көрсеткіштер, (1т шикізатқа):

 

Бу, ГДж.........................................................................................0,42-0,85

Электр энегиясы, кВт·сағ.............................................................30-40

Айналым суы, м³..........................................................................1-2

Отын, кг........................................................................................15-25

 

Гидротазалау қондырғысынан алынған гидротазартылған дизельдік отын фракциясының қату температурасын төмендету мақсатында депарафинизациялау қондырғысына жіберіледі. Дизельдік отынды депарафинизациялаудың тиімді әдісі карбамидті депарафинизация табылады. Бұл процесс н-парафиндердің карбамидпен комплекс түзіп, төменқататын дизельдік отын мен сұйық парафин алуға негізделген.

 

  

 

 

         Технологиялық режимі:

                                                                                 

         Температура, С°

 

Р-1-гі комплекс түзу........................................................................25-50

Т-3-те комплекстің айырылуы.......................................................70-75

Р-1 реакторларында дизельдік отын мен карбамидтің

        контакт уақыты, мин................................................................30-50

Шикізат:ерітінді массалық қатынасы.............................................4,2-1

 

Ерітіндідегі құрамы, % масс.                                                                

  Карбамидтің...................................................................................38-43

  Изопропил спиртінің......................................................................57-62

 

         Шығындық көрсеткіштер,  (1т шикізатқа):

 

Бу, ГДж...........................................................................................0,5-0,65

Электор энегиясы, кВт·сағ ............................................................30-40

Айналым суы, м³............................................................................25-35

Отын, кг.........................................................................................40-45

Карбамид, кг..................................................................................1,5

Метанол, кг....................................................................................1,0-1,5

 

        Селективті тазарту қондырғысынан алынған жеңіл, орта және ауыр майлы рафинаттар депарафинизация қондырғысына жіберіледі. Процестің негізгі мақсаты майлы фракциялардан жоғарыбалқитын копонентерді жою арқылы қату температурасын төмендету.

 

 

 

 

          Депарафинизациялаудың ішіндегі ең тиімдісі - карбамидті. Нәтижесінде қондырғыдан орта, жеңіл және ауыр депарафинирленген май және гач алынады.

 

Технологиялық режимі:

        

         Фильтрлеу температурасы, С°

 

          I сатысы....................................................................................-27-ден -35 дейін

          II сатысы...............................................................................-10-ден -15 дейін

          Вакуумфильтрлер корпусындағы қысым, кгс/см²...........................0,01-0,015

 

         Шикізатты еріткішпен еріту арақатынасы

 

         Дистилятты шикізат........................................................................2,8-1

         Шығындық көрсеткіштер,  (1т шикізатқа):

 

          Бу, ГДж...........................................................................................3-5,5

          Электр энегиясы, кВт·сағ..............................................................120-165

         Айналым суы, м³............................................................................40-80

         Толуол, кг.......................................................................................1,1-4

         Ацетон немесе метиленгликоль, кг................................................1,4-3,5

         Аммиак, кг......................................................................................0,4-1,4

 

        Гурдон фракциясының деасфальтизациясынан алынған деасфальтизат селективті еріткіштермен тазарту қондырғысына жіберіледі. Фенолмен селективті тазалаудан өткеннен кейін рафинат пен экстракт алынады.

        Депарафинизациялану қондырғысынан алынған жеңіл, орта және ауыр депарафинирленген майлар гидротазалау қондырғысына жіберіледі. Процестің негізгі мақсаты жағар майлардың түсін жақсартып, тұрақтылығын жоғарлату.

        Нәтижесінде көмірсутек газдары, гидротазартылған жеңіл, орта және ауыр майлар, бензин және күкіртсутек алынады [9].

 

          Технологиялық режимі:

 

Көлемдік жылдамдық, сағ-1...........................................................2-3

СҚГ циркуляция арақатынасы, м³/м³...........................................250-300

Реактордағы температура, С°.......................................................250-320

Реактордағы қысым, кгс/см².........................................................35-40

 

Шығындық көрсеткіштер (1т годротазартылған шикізатқа):

 

 Су буы, ГДж.................................................................................0,25-0,38

            Электорэнегиясы, кВт·сағ............................................................30-75

 Айналым суы, м³..........................................................................3-10

 Отын, кг........................................................................................10-20

 Алюмокобальтмолибденді катализатор, кг................................0,1

 

Селективті тазартудан өткен деасфальтизаттан шыққан рафинат депарафинизациялау қондырғысына жіберіледі. Процестің негізгі мақсаты – қалдықты майлы фракциялардан жоғарыбалқитын копонентерді жою арқылы қату температурасын төмендету.

 

Технологиялық режимі:

 

Фильтрлеу температурасы, С°

 

I сатысы..................................................................................-27-ден -35 дейін

II сатысы.............................................................................-10-ден -15 дейін

Вакуумфильтрлар корпусындағы қысым, кгс/см².........................0,01-0,015

Шикізатты еріткішпен еріту арақатынасы

Қалдықты шикізат........................................................................4-1

 

Осы процестен шығатын депарафинирленген май қайтатазалау қондырғысына түседі. Процестің негізгі мақсаты майдың тұрақтылығын, түсін, тұтқырлық индексін шикізаттан полярлы компоненттерді адсорбенттер арқылы жақсарту. Адсорбент ретінде көбінесе балшықтар  (ағартушы жерлер) және алюмосиликаттар қолданылады. Нәтижесінде тазартылған май және бензин алынады.

Дистиллятты май фракцияларының депарафинизациясынан кейін алынған гач майсыздандыру қондырғысына жіберіледі. Алынатын негізгі шикізат парафин-шикізат, ал жанама өнім ретінде фильтрат түзіледі .

 

Технологиялық режимі:

 

Ерітіндіні өңдеу температурасы........................................................70-80

Фильтр алдында шикізатпен ерітіндінің қатынасы......................(4,5÷5):1

Фильтрациялау температурасы, С°

I сатысы...............................................................................-10-тан +5 дейін

II сатысы................................................................................6-дан -10 дейін

 

Технологиялық процестердің ішіндегі гидротазалау қондырғыларынан алынған күкіртсутек күкірт өндірісі қондырғысына жіберіледі. Қондырғыдан дайын күкірт ұнтақ күйінде алынады [10].

Барлық процестердің нәтижесінде алынатын тауарлық бензин компоненттері БАС (бензин араластыру станциясы)  араласады. Іштен жану двигательдеріне отын алу – күрделі процесс, стандарттарға сәйкес барлық компаненттерді араластырып қосымшалар қосады. Тауарлық бензин алудың негізгі компоненті болып каталитикалық риформингтің риформаты табылады. Қосымшалар ретінде октан санын жоғарлату үшін тетраэтилқорғасын (ТЭС), детонацияға тұрақтылығын жоғырлату үшін тетраметиилқорғасын (ТМС) және метил-трет-бутилді эфир (МТБЭ) қолданады. Араластыру нәтижесінде АИ-98 маркалы бензин алынады.

Барлық процестердің нәтижесінде алынатын базалық майлардың компоненттері ЖМАС (жағар майларды араластыру станциясы) араласады. Жағар майлар барлық техника аймақтарында қоолданылады, содықтанда олар

бірқатар көрсеткіштерге сәйкес келуі қажет. Осы талаптарды қанағаттандыру үшін арнайы қосымшалар қосады. Соның ішінде антитотықтырғыш, антикоррозионды, механикалық әсерлерге тұрақты және т.б. араластыру нәтижесінде мотор және индустриалды майлар алынады [11].

 

 

 

 

   1.3 Ромашкинское  мұнайынан отындық бағыт бойынша алынған тауарлық өнімдерге сипаттама

 

   Құрғақ газ – өндірісте пиролиз шикізаты ретінде, тұрмыстық сұйылтылған газ ретінде, өндірістік қондырғыларда салқындатқыш агент ретінде қолданылады.

   Сұйылтылған газдар – тұрмыстық сұйылтылған газ ретінде, алкилирлеу қондырғысының шикізаты ретінде, бу қысымын арттыру үшін автомобиль бензині компоненті ретінде жіне т.б. пайдаланылады.

   С5 жоғары фракция изопентан каучугі өндірісінің шикізаты, жоғары октанды бензин компоненті, изомеризация, пиролиз және амил спирттері өндірісінің шикізаты болып батылады.

   АИ-93 маркалы бензині каталитикалық риформинг бензині негізінде алынады. Фракциялық құрамына деген талаптарға сай болуы үшін тікелей айдалған бензин, алкилдеу, полимеризация, изомеризация т.б. бензиндерін қосады.

    Т-1 маркалы керосин аз күкіртті мұнайдан тікелей айдау арқылы алады. Кристалдану температурасы -60°С, ал соңғы қайнау нүктесі 280°С тең.

    А маркалы дизельдік отын – қату температурасы -60°С тең, негізінен солтүстік аудандарда қолдануға арналған. Дизельдік отынның цетан саны 45 тең.

    Мұнай коксы – алюминий, болат, магний және т.б. электролитикалық алуға арналған графиттелген электродтар менанодтар өндірісінді, карбамид өндірісінде, ядерлі энергетикада, авиациялық және ракеталы техникады, электро-, радиотехникада және т.б. қолданылады.

    БНД 60/90 маркалы жол битумы – негізгі жол – құрылыс жұмыстарында қолданылады.

    ПМ-5 маркалы техникалық көміртегі – негізінен шина және резина техникалық бұйымдарын алу үшін қолданылады.

    Түтін газы – салыстырмалы жеңіл қайнайтын органикалық қосылыстардан тұратын қоспа [12].

 

 

 

 

 

 

 

 

2 Технологиялық есептеулер бөлімі

 

             Кесте 18 - Электротұссыздандыру және сусыздандыру қондырғысының материалдық балансы

 

№	Атауы	Шығымы,%		кг/сағ	т/тәул	т/ж
		қондырғыға	мұнайға
1	Түскені:   Шикі мұнай	105,96	105,96	64296,47	1558,24	529800
	Барлығы	105,96	105,96	64296,47	1558,24	529800
1   2	Алынғаны:   Тұссызданған және сусызданған мұнай Тұз ерітіндісі	100 5,96	100 5,96	61274,58 3651,96	1470,59 87,65	500000 29800
	Барлығы	105,96	105,96	64296,47	1558,24	529800