Бейсаналық тұжырымдамасы

      Бұл елес пен апокалипсистік Христтің арасында байланыс бар деп ойлануға барлық негіз бар еді. Бұл фигура мен евангелистік Христтің қатынасын түсіну өте қиын. Сол кезде Николай бауырымыздың елесіне ерекше пікірлер айтыла бастады. 1508 жылы гуманист Карл Бовиллус досына былай жазды: "Ол сиынып отырып, сол жұлдызды түнде көктен көрген адам бейнесін сәл өзгерткім келеді. Ал нақтырақ, ол қорқынышқа толы адам жүзі ғана емес, ол — ашу мен үрейге толы адам кескіні". Бұл ой толғам бүгінгі амплификацияға толық сәйкес келеді. Мұндай пікірлер өзінің мәні жағынан христиан догматикасынан алыс жатыр.

       Бұл ұлы елеспен дәстүрлі түрде Заксельн шіркеуіндегі іштілік бейнесі байланыстырылса, "Трактатымен шеңбер исінің қатынасы айтылады: Николай өзінің хал-жағдайын сұрай келген бір діндарға осы бейнені көрсеткен.

Бланкенің пікірінше елес пен Үштіліктің арасында ешқандай байланыс жоқ, ал мен скептицизм шектен тыс шығып кетті деп ойлаймын. Бауырымыздың шеңбер бейнесіне қызығушылығына да негіз бар. "Қорғаушы шеңбер", яғни маң дала көне заманнан бері рухтың бей-берекет жағдайына қарсы құрал болып саналған. Сол себепті бауырымыз шеңбер бейнесіне барынша таң қалған. Елес және Заксельдегі Үштілік бейнесі мен шеңбер белгісінің арасындағы байланыстың болуы, менің ойымша, ішкі психологиялық негізді ескерсек, әбден мүмкін жағдай.

      Елес сөзсіз, Қорқыныш тудыратындай еді. Ол Николай бауырымыздың діни әлеміне ешбір догматикалық кіріспесіз және экзегетикалық мінсіз кіріп келді. Әрине, жоғалтылған теңсіздік пен ішкі жан дүниені ретке келтіру үшін ұзақ жұмыс талап етілді. Бұл уайым мен ой-тұжырым сол замандағы бағынбайтын догматика негізінде қорытылды. Елестің үрейлі өміршеңдігі Үштілік идеясына өзгеріс түрінде көшірілді. Егер мұның догматикалық негізі болмаса, елестің үрейлі фактілігімен оның нәтижесі мүлдем басқа болар еді. Бәлкім, ол             Құдай туралы Христиандық түсініктің құлдырауына әкеліп, бауырымыз Николайға үлкен залалын тигізіп, оны мол заманда әулие деп танудың орнына еретик деп қуғынға ұшыратар ма еді.

       Бұл бізге догматикалық белгілердің пайдасын көрсетеді. Олардың көмегімен күшті әрі қауіпті уайым-қайғылары, жан да ретке келіп, түсіндірмесін табуға болады. Белгілер адамның ішкі әлеміне еніп, түсінуге мүмкіндік береді, солай бола тұра, ол өзі жоғалмай, өзінің жоғары мәнділігі негізінен айрылмайды. Елес оңай ғана ішкі қақтығыстардың көзі бола алады.

      Николай Кузанский өзінің complexio oppositorum формуласымен шіркеуді құлдырау қаупінің алдын алғысы келгенде, сол 15 ғ. соңғы кезеңі өз ерекшеліктерімен дараланды. Осыдан кейін көптеген протестанттықта қайта туғандарға яхвалық Құдаймен қақтығыс туды. Яхве —бұл өзінде қарама-қарсылықтың бөлінбеген біртүтас құдайы. Бауырымыз Николай медитация жасау қасиеті мен тәжірибесі бар, дәруіштік жолмен жүріп, үйі мен отбасын тастап кеткен еді. Ол сол қараңғы айнаға қарағанда, одан керемет әрі қорқынышты жарық шатылысты. Мың жылдар бойы догматикалық түрде дамып келе жатқан Құдай бейнесі бұл жағдайда көмекші құрал ретінде пайдасын тигізді. Ангелиус Силезиус онша жолы болғыш адам емес еді. Оны ішкі қайшылықтар қажап жіберді, немесе оның заманында догматтық "қамалдар" соққан шіркеу өз қуатынан айрылған еді.

Якобу Бемаға Құдай "ашу оты" ретінде басқа қырынан да мәлім еді. Бірақ оған терең қайшылықтарды "Әке-Бала" христиандық формуласы мен өзінің гностикалық дүниетанымын қолдана отырып, біріктіру мен айналысып жүрген алхимияның көмегіне жүгінді. Сонда да оның Құдай бейнесіндегі маң даласы дуализм элементтерінен құралған Олар жарық пен қараңғы бөліктерден тұрады, ал оған сәйкес жарты сфера бірігудің орнына қақ бөлінуде.

      Ұжымдық бейсаналықты құрай отырып, догматтық ілімдер сананы ауыстырып, оның қызметін атқарады. Ұжымдық бейсаналықтың өмірі догматтық архетиптік түсініктің алдында бола тұрып, Credo белгісімен діни ғұрыптарда қатар жүреді. Ұжымдық бейсаналық алдыңғы кездерде біз білгендей мүлдем психологиялық болған емес. Христиандық шіркеуге дейін антикалық мистериялар болды, ал олар сонау неолти заманынан бастау алады. Бейсаналық формалар әрқашанда қорғаныш әрі емдік бейнеде болған және сол арқылы жанның ғарыштық кеңістігінен ары да кететін.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                      Қорытынды

 

Қорытындылай келгенде Фрейд, ең алдымен, бейсаналық тереңдету еніп фактісі белгілі болды, ад психика. Адам таным бейсаналық тұжырымдамасын мағынасы классикалық сана қарағанда тереңірек өз ауқатын ену, яғни, объективті білім мен өкілдік ретінде түсінген деп ойладым. Біздің әлем өкілдіктері, сондай-ақ оның элементтерінің әрқайсысы тек қабылдау үшін қол жетімді Мысалы оған, неприводимых - ниет саласы, қалауларын қажеттілігін, іс-әрекет, еңбек, оны нысаны бере: Бұл нысаны алдында ой нысандары және ой тек күнмен оны қабылдауға мүмкін. Сондықтан құмарлықтың біздің ойлар нәтижелері, ынталандыру және т.б. алып келмейтін біз алыс адам тұратын дүниеден сынған бар, бірақ, керісінше, бізге қайтып баруға мәжбүр шын мәнінде табиғаттың қозғаушы күші, шынайы себебін анықтау үшін, оның тамыры.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                Пайдалған әдебиеттер тізімі

 

1. Бейсаналы: әртүрлілік көру, Агенттік «Saguna», Новочеркасск, 1994

2. Бейсаналық, оның ашылуы, оның көрінісі. Фрейд бастап Лакана үшін коллоквиум Мәскеу шеңбер, 1992

3. «Зигмунд Фрейд психоанализ және Ресей идея «күйі. В.М. Leybin, Мәскеу, «Республика», 1994 ж

4. Фрейд. Психология бейсаналық: шығармалар жинағы, Мәскеу «Білім беру», 1989.

5. Фрейд. Негізгі принциптері психоанализ, Киев, 1998

6. Makareviya V.Priotkrytaya есік үшін бейсаналық, Даугавпилсе, 1997

тереңдікке

7. Ричард Осборн. Таныс: Фрейд, Киев, 1997.

8. Эрнест Jones. Өмірі мен шығармашылығына Зигмунд Фрейд, Мәскеу, 1997.