Автор работы: Пользователь скрыл имя, 04 Октября 2013 в 10:33, курсовая работа
Алынуға тиісті шоттарға : ақшалай қаражатқа, тауарға, көрсеткен қызметке, субъектілердің ақшалай емес активтеріне деген тілек – талаптары кіреді. Дебиторлық берешек алынуға тиісті шоттарды төлеу мерзіміне немесе борышты өтеу күніне қарай ағымдық және ұзақ мерзімді дебиторлық берешек болып бөленеді. Дебиторлық берешек саудалық шот фактурамен расталады. Алынған вексельдер бабы ресми борыштық міндеттемелермен расталады. Дебиторлық берешек пайда болатын сипатына қарай қалыпты және аяқталмайтын болып бөлінеді. Субъектінің өндірістік шаруашылық іс-әрекетінің барысында, сондай-ақ есеп айрысудың қолданыста жүрген нысандары мен пайда болатыны қалыптыға жатады. Мерзімінде төленбеген дебиторлық берешек аяқталмайтын болып саналады. Ол есеп және қаржы тәртібін бұрмаушылықтар, ұйымдағы және бухгалтерлік есеп жүргізудегі кемшілктер, тауарлық-материадық қорларды жіберуді бақылаудағы босаңсулар салдарынан пайда болады.
Кіріспе
Негізгі бөлім. Дебиторлық және кредиторлық қарыздар есебі
1. Дебиторлық борыштар есебін ұйымдастыру
1.1 Сатып алушылар мен тапсырыс берушілер борышының есебі
1.2 Еншілес (тәуелді) серіктестіктердің дебиторлық борыштарының есебі
1.3 Басқадай дебиторлық борыштардың есебі
2. Кредиторлық қарыздар есебі
2.1 Алдағы кезең шығындарының есебі
2.2 Берілген аванстар есебі
2.3 Еншілес (тәуелді) серіктестіктердің алашақ (кредиторлық) қарыздарының есебі
2.4 Алынған аванстар бойынша есеп айырысу есебі
2.5 Жабдықтаушы және қызмет көрсетушілермен есеп айырысу есебі
2.6 Басқа да кредиторлық қарыздар мен есептелген төлемдер есебі
2.7 Салық міндеттемесінің есебі
2.8 Банктер мен банктен тыс мекемелердің несиелерін есепке алу
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Дт: 1030 «Ақшалар» шоттарының тиістілері,
Кт: 1280 «Есептелген пайыздар» деп аталатын шоты түріндегі бухгалтерлік жазу жазылады.
1250 «Жұмысшылар мен басқа
Дт: 1250 «Жұмысшылар мен басқа тұлғалардың борышы» шоты
Кт: 4420 «Алдағы кезеңдердің кірістері» шоты түріндегі бухгалтерлік жазу жазылады.
Дт: 1250 «Жұмысшылар мен басқа да тұлғалардың борышы» шоты
Кт: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шоты түріндегі бухгалтерлік жазу жазылады.
Дт: 7010 «Тауарларды сату бойынша шығындар»;
7210 «Жалпы және әкімшілік
8410 «Үстеме шығындар»;
деп таталатын шоттардың тиістілері.
Кт: 1250 «Жұмысшылар мен басқа да тұлғалардың борышы» түріндегі екі жақты жазу жазылады.
Дт: 1280 «Басқадай дебиторлық борыш» шоты;
Кт: 1310 «Материалдар» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
Дт: 1280 «Басқадай дебиторлық борыш» шоты;
Кт: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
Дт: 1280 «Басқадай дебиторлық борыш» шоты;
Кт: 1210 «Жабдықтаушы және мердігерлермен есеп айырысу» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
Дт: 1280 «Басқадай дебиторлық борыш» шоты,
Кт: 6010 «Өнімдерді сатудан және қызмет көрсетуден алынатын кіріс» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
Дт: 1280«Басқадай дебиторлық борыштар» шоты,
Кт: 6310 «Тоқталынған операциялардан болатын кірістер (зияндар)» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
Сонымен қатар «басқадай дебиторлық борыш» шотында төленуге тиісті жал төлемдері жайлы ақпараттар, бюджетке және бюджеттен тыс ұйымдарға артық төленген сомалар, жабдықтаушылар мен мердігерлерге, көлік ұйымдары мен басқа да заңды тұлғаларға деген шағым талап сомалары, тауарлық-материалдық қорлардың жетісеушлігі, өсімақылар, тағы да басқалар есептеледі.
Басқадай дебиторлық борыш шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№ |
Операциялар мазмұны |
Дебиттелетін шот |
Кредиттелетін шот |
Тип |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Жұмысшылар мен қызметкерлерге қызметтегі іссапары және басқа да мақсаттар үшін кассадан берілген сомаларға |
2150 |
1010 |
|
2 |
Жұмысшылар мен қызметкерлерге берілген банк несиелері |
2150 |
3010 |
|
3 |
Жұмысшылар мен қызметкерлердің ұйымның кассасына бұрын аванс ретінде алған сомаларының жұмсалғаннан қалған артық сомасын төлегеніне |
1010 |
2150 |
|
4 |
Жұмысшылар мен қызметкерлерге аванс ретінде берліген соманың жұмсалғаннан қалған бөлігі оларға есептелген еңбекақы сомасынан ұсталды |
3430 |
2150 |
2.1 Алдағы кезең шығындарының есебі
1620 «Алдағы кезең шығындары» деп есеп беретін кезеңде шығарылған, бірақ келесі есеп беретін кезеңнің шығындарына жататын шығындарды айтады. Олардың қатарына жататындар:
Осы айтылғандармен қатар алдағы кезең шығындарына жаңа өндірісті дайындау және меңгеруге байланысты шғындар, кен өндіруші өнеркәсіпті пайдалануға дайындау жұмыстарының шығындары, жаңа кәсіпорындарды іске қосу шығындары жатады.
«Сақтандыру полисі» шотында төленген сақтандыру полисінің сомасы есептеледі.
Дт: 1620 «Сақтандыру полисі» шоты;
Кт: 1030«Есеп айырысу» шоты түріндегі бухгалтерлік жазу жазылады.
Дт: 7010 «Тауарларды сату бойынша шығындар»;
7210 «Жалпы және әкімшілік шығындары»;
8410 «Үстеме шығындар» шоттарының тиістілері;
Кт: 3210 «сақтандыру полисі» шоты.
«Жал төлемі» шот алдағы кезеңдер үшін төленегн жал төлемдерінің сомасын көрсетеді. Аталмыш шотқа байланысты төмендегідей бухгалтерлік жазулар жазылады:
Дт: 1620 «Жал төлемі» шоты;
Кт: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы.
Ал есепті кезеңге жатқызылатын жал төлемі есептен шығарылған уақытта:
Дт: 7010 «Тауарларды сату бойынша шығындар»;
7210 «Жалпы және әкімшілік шығындары»;
8410 «Үстеме шығындар» және тағы да басқа шоттардың тиістілері;
Кт: 1620 «Жал төлемі» шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы.
«Басқадай алдағы кезең шығындары» шоты «Сақтандыру полисі» мен «Жал төлемі» деп аталатын шоттарда аталмай кеткен басқадай алдағы кезең шығындары жайлы ақпараттарды есептеу үшін арналған.
Алдағы кезең шығындары шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№ |
Операциялар мазмұны |
Дебиттелетін шот |
Кредиттелетін шот |
Тип |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Сақтандыру полисін алу үшін есеп айырысу шотынан төленген сома |
1620 |
1030 |
|
2 |
Сақтандыру полисін алу барысында болған шығындар сомасы есеп беретін уақытта тиісті шоттарға апарылды |
7110, 7440, 8048 |
1620 |
|
3 |
Алдағы кезеңнің
жал төлемі есеп айырысу шотынан
аванс ретінде алдын ала |
1620 |
1030 |
|
4 |
Есеп беретін уақытта жал төлемі есептен шығарылды |
7110, 7440, 8047 |
1620 |
2.2 Берілген аванстар есебі
Берілген аванстардың есебі келесі шоттарда есептелінеді:
Ал берілген аванстар 1610 дегеніміз ұйымның жабдықтаушылар мен қызмет көрсетушілерге олардан алынатын тауарлық-материалдық қорлар, негізгі құралдар, матриалдық емес активтер үшін және олардың көрсететін қандай да бір қызметі үшін алдын ала төленіп қойылған сомалары болып табылады.
Бұл жоғарыда аталған шоттарға байланысты бухгалтерлік есепте мынадай корреспонденциялар жазылады:
Кт: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шоты.
Несие есебінен берілген аванс сомасы:
Дт: 1610 «Тауарлық-материалдық қорларды жеткізіп беру үшін берілген аванстар» шоты немесе «Орындалатын жұмыстар мен көрсетліген қызметтер үшін берілген аванстар» шотының тиістісі;
Кт: «Банктен тыс мекемелердің несиелері» шоты немесе «Басқадай несиелер» шотының тиістісі.
Шетелдік ақша бірлігі, яғни валюта түрінде берілген аванстар бойынша тиімді бағамдық айырмашылықтың пайда болуына:
Дт: 1610 «Тауарлық-материалдық қорларды жеткізіп беру үшін берілген аванстар» шоты немесе «Орындалатын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер үшін берілген аванстар» шотының тиістісі;
Кт: 6250 «Бағамдық айырмашылықтан алынатын кіріс» шоты.
Бұрынырақта аванс ретінде берілген соманың пайдаланғаннан қалғаны қайтарылғанда:
Дт: 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шоты;
Кт: 1610 «Тауарлық-материалдық қорларды жеткізіп беруі үшін берілген аванстар» шоты немесе «Орындалатын жұмыс пен көрсетлетін қызет үшін берілген аванстар» шотының тиістісі.
Бұрынырақта берілген аванс есебінен жабдықтаушыларға тиісті қарыз соамлары өтелгенде:
Дт: 1210 «Жабдықтаушы және мердігерлермен есеп айырысу» шоты;
Кт: 1610 «Тауарлық-материалдық қорларды жеткізіп беру үшін берілген аванстар» шоты немесе «Орындалатын жұмыстар мен көрсетілген қызметтер үшін берілген аванстар» шотының тиістісі.
Жалпылама аталмыш бөлімшенің шоттары тауарлық-матреиалдық қорларды жеткізгені үшін алдын ала берілген аванстар сомасын сипаттайды. Осылайша аталып өткен шоттар мен олардың сипаттамасы, дебиторлық борыштар мен үшінші бөлімдегі басқадай активтер жайлы түсініктеме алуға мүмкіндік береді.
№ |
Операциялар мазмұны |
Дт |
Кт |
Тип |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Жабдықтаушыларға олардн алдағы уақытта алынатын тауарлар, материалдық құндылықтар үшін аударылған аванс сомасы |
1610 |
1070, 1050, 1030 |
|
2 |
Мердігерлерге олардың алдағы уақытта атқаратын жұмыстары мен көрсететін қызметтері үшін аударылған аванс сомасы |
1610 |
1070, 1050, 1030 |
|
3 |
Бұрын төленген аванс соамыс есебінен қоюшы мердігерлерге қарыз сома өтелді |
3310 |
1610, 1610 |
|
4 |
Аванс ретінде
жабдықтаушы-мердігерлерге |
1070, 1050, 1030 |
1610, 1610 |