Пәндік облыстың ER диаграммасы

    Delphi 7 деректер базасының қосымшаларын жасаудың ең таратылған құралы болып табылады және өзінің қосымшасынан Microsoft, Word, Excel және т.б. бағдарламалық өнімдермен байланысу мүмкіндегіне ие.

    Бағадарламаны жасау кезінде ADO технологиясы қолданылды. ADO компонеттері MS Access-тегі деректер базасымен байланыстыру үшін керек.

    Деректер  базасын жасау кезінде  ADO-ның келесі компонентері қолданылды:

• ADO Table – Әрбір кестені бөлек көрсететні компонент.
• ADO Query – SQL сұраныстарын орындау арқылы деректер базасының ішіндегі деректерді алу үшін қолданылатын компонент.

    Microsoft ActiveX Data (ADO) технологиясы OLE DB – ға  жоғарғы деңгейдегі объектті  құрылымды білдіреді. OLE DB – ның деректермен манипуляция жасауына толық интерфейсінің барына қарамастан көптеген бағдарламашылар деректермен төмен деңгейдегі бақылау процессіне қосылуымен оларды басқаруды қажет етпейді. ADO жұмыс үшін кез-келген OLE DB провайдерларымен қолданылуы мүмкін.

    ADO негізі. ADO-ның объектті моделі жеті объектіден тұрады, оның иерархиясы төменде көрсетілген. Connection объектісі өзінде OLE DB DataSourse және Session объектілерін құрайды. Олар деректер көзінен жалғыз ғана сессияны құрайды. Connection объектісі деректермен қосылудың қасиетін анықтайды, жергілікті транзакциялардың мүмкіншіліктерін анықтайды, Error қателіктері туралы деректерді алудың орталықтанған объектісін және де сұпаныстардың үлгісін қолдануға сілтеуді қамтамасыз етеді.

    Command объектісі OLE DB Command біратты объектісін  инкапсуляциялайды. Объект анықтамалардың  командаларын орындау үшін және  деректермен манипуляция жасау  үшін қолданылады. Егер негізгі  деректер көзі ретінде реляциялық  СУБД түссе, онда объект кейбір SQL-сұпаныстарды орындай алады. Command объектісі сұраныстардың параметрін өзгертуімен қоса олардың орындалу тізімін құрай алады. Parameter объектісінің коллекциясы параметрге қосылу мүмкіншілігін қолдайды. Recordset объектісі OLE DB Rowset объектісінің функционалдығын инкапсуляциялайды. Recordset объектісі  деректерге қосылудың ағымдық интерфейсі болып табылады. Ол сұраныстарды өндеу арқылы немесе қандай да бір басқа амал арқылы алынуы мүмкін. Объект одақтасу механизмінің қолданылуын бақылай отырып бір пакетте қайтарып алынатын және  қолданыстағы курсордың типін, жолдың саның т.б.

    ADO-ның әрбір жоғарғы деңгейдегі объектісі Property объектілерінің коллекциясын құрайды. Property объектісі ADO-ға деректердің кез келген провайдерінің мүмкіншіліктерін динамикалық жариялауды қамтамасыз етеді. Кейбір провайдерлер функциялардың барлық түрін қолдай бермегендіктен ADO моделі объектісінің ең негізгі ерекшелігі өзгешелік функцияларға динамикалық қосылудың мүмкін болуы.

2. Функционалдық тағайындау

    «Қоймалық есеп» бағдарламасы келесі функционалдық қызметтерді атқарады:

• Келіп түскен тауарларды деректер қорына енгізу,
• Қоймадан жіберілетін тауарларды тіркеу,
• Қоймада қалған тауарларды қарау, олармен жұмыс жасау,
• Анықтамалармен жұмыс жасау.

3. Логикалық құрылымының сипаттамасы

    Бағдарламаның алгоритмі.

    Бағдарламаны  іске қосқан кезде экранға мәзірден және үш қосымшадан тұратын терезе шығарылады.

    Тауардың  келіп түсу алгоритмі:

• Жабдықтаушымен келісім жасау.
• Жабдықтаушы тауарды жеткізеді.
• Менеджер келіп түскен тауарды бағдарламаға енгізеді.
• Егер келіп түскен тауар қоймада бар болса, онда деректер базасында ол тауардың саны қосылады да, қоймадағы тауардың саны өзгереді.
• Егер келіп түскен тауар бірінші рет түскен болса, онда тауардың орналасу орнын және тауар туралы деректерді бағдарлама арқылы деректер қорына енгізу.

 

    Тауарды қоймадан шығару алгоритмі:

• Тапсырыс құжаты бойынша тауарды қоймадан шығаруды бағдарламада тіркеу.
• Егер қоймада тапсырыс жасалған тауар бар болса және тауардың саны жеткілікті болса, тауарды шығаруды өңдеу. Деректер қорында бұл тауардың саны белгіленген мөлшерге азаяды.
• Егер қоймада мұндай тауар жоқ болса немесе тауардың саны белгіленген мөлшерге жеткіліксіз болса, пайдаланушыға хабарлама беру.

4. Қолданылған әдістер

    Бұл бағдарламада объекттік бағдарламаның  әдісі қолданылды. Бұның мақсаты командалардың реттілігін функциялар/процедуралар ретінде рәсімдеу және мәні бойынша байланысты деректерді күрделі құрылымды деректермен біріктіру. Бағдарламаны жазу кезінде қолданылған процедуралар мен функцияларды қарастырайы:

    procedure TForm2.TntButton1Click(Sender: TObject) – келіп түскен тауарларды деректер қорына енгізу және сәйкес хабарлама беру;

    procedure TForm2.TntButton4Click(Sender: Tobject) – қоймадан тауарларды шығару туралы деректерді деректер қоына енгізу және сәйкес хабарлама беру;

    procedure TForm2.TntButton11Click(Sender: TObject) – қоймада таусылған тауарлардың тізімін шығарады;

    function SQLTEXT2(par1,par2:string):string – енгізілген параметрлер бойынша жазбаларды іздейді;

    procedure TForm2.N2Click(Sender: TObject) – экранға анықтамалар формасын шығарады;

    procedure TForm2.Button1Click(Sender: TObject) – есептемені экранға шығарады;

    procedure TForm2.N5Click(Sender: TObject) – бағдарламадан шығу.

5. Шақыру  және жүктеу

    Бағдарламаны  іске қосу үшін дисктен бағдарлама орналасқан папканы өзіңіздің компьютеріңізге көшіріңіз. Sklad.exe файлын ашыңыз. Бағдарламаның жалпы көлемі 2 мб.

6. Кіріс деректер

    Келіп түскен тауарлар туралы деректерді бағдарламаға енгізу үшін келесі кіріс деректерді толтыру қажет:

• жабдықтаушы;
• тауардың атауы;
• тауардың саны;
• бағасы;
• түсім күні;
• анықтамалар.

7. Шығыс деректер

    Шығыс деректері қоймаға келіп түскен тауарлар бойынша, қоймадан шығарылған тауарлар бойынша және қоймадағы  қалған тауарлар бойынша есептемені қарау болып келеді.

3. Пайдалану құжаты

1. Кірістерді  енгізу

    Қоймаға келіп түскен тауарларды есепке алу үшін Кіріс қосымшасында (3-сурет) тауарлар бойынша деректерді енгізіп, Тауарды енгізу батырмасын басыңыз.

3. Кіріс қосымшасы

    Егер  енгізілген тауар қоймада бар  болса, онда бағдарлама хабарлама шығарады (4-сурет) және Қойма кестесінде бұл тауардың саны енгізілген мөлшерге көбееді.

4. Тауардың  енгізілуі туралы хабарлама

    Егер  тауар жаңадан түскен болса, онда бағдарлама енгізілген деректерді енгізеді және тауарды орналастыру туралы, оның өлшем бірлігі туралы деректерді енгізу терезесі шығады (5-сурет).

5. Тауарды қоймаға орналастыру терезесі

    Деректерді  енгізіп  батырмасын басыңыз. Тауар деректер қорына енгізіледі.

    Кіріс қосымшасында жазбаларды жою үшін батырмасын басыңыз.

    Кіріс тауарлары туралы деректерді баспаға  шығару үшін немесе есептемені қарау  үшін батырмасын басыңыз. Келіп түскен тауарлар бойынша есептемені көрнекі түрде қарауға болатын форма ашылады (6-сурет).

6.   Келіп түскен тауарлар бойынша есептеме

    Келіп түскен тауарлар бойынша іздеуді  орындау үшін Іздеу жиынтығында (7-сурет) іздеу параметрлерін (іздеу параметрлерін бір-бірден немесе бірінің соңынан бірін беруге болады) енгізіңіз. батырмасын басыңыз.

7.   Іздеу жиынтығы

    Енгізілген  параметрлерді тазарту үшін батырмасын басыңыз.

2. Шығыстарды  енгізу

    Қоймадан  тауарларды шығару бойынша деректерді бағдарламаға енгізу үшін Шығыс қосымшасын ашыңыз (8-сурет). Шығыс туралы деректерді енгізіңіз, батырмасын енгізіңіз.

8.   Шығыс қосымшасы

    Шығысты енгізу кезінде, егер қоймадан шығарылатын  тауар қоймада жоқ болса немесе саны жетіспесе, бағдарлама хабарлама  шығарады.

9.  Қоймада  тауардың саны жетіспейтін немесе  енгізілген тауар жоқ екені туралы хабарлама

    Мұндай  жағдайда қоймадан шығарылатын тауар  туралы деректерді өзгертіп әрекететті қайтадан орындау керек.

    Егер  тауар қоймада бар болса және тауардың саны жеткілікті болса, тауарды  шығару туралы дерек деректер қорына енгізіледі, қоймада бұл тауардың саны азаяды және хабарлама шығарылады.

10. Тауардың  қоймадан шығарылуы туралы хабарлама

    Қоймадан  шығарылған тауарлар бойынша жазбаларды жою үшін кестеден керекті жазбаны  таңдап батырмасын басыңыз.

    Қоймадын  шығарылған тауарлар бойынша есептемені қарац үшін және баспаға шығару үшін батырмасын басыңыз. Есептеме формасы ашылады.

11. Қоймадан  шығарылған тауарлар бойынша есептеме

    Қоймадын  шығарылған тауарлар бойынша жазбаларды іздеу үшін Іздеу жиынтығында (12-сурет) іздеу параметрлерін (іздеу параметрлерін бір-бірден немесе бірінен соң бірін енгізуге болады) енгізіңіз, батырмасын басыңыз.

12. Іздеу жиынтығы

    Енгізілген  параметрлерді жаңарту үшін батырмасын басыңыз.

3. Қоймадағы тауарларды қарау

    Қоймадағы қалған тауарлар туралы деректерді қарау үшін Қоймадағы тауарлар қосымшасын ашыңыз (13-сурет). Бұл қосымшада тауардың шифры, оның өлшем бірлігі, саны және қай жерде орналасқаны көрсетіледі.

13. Қоймадағы тауарлар қосымшасы

    Қоймадағы таусылған тауарларды қарау үшін батырмасын басыңыз. Тауарлардың саны нөлге тең тауарлардың тізімі шығарылады (14-сурет).

14. Қоймада таусылған тауарларды шығару

    Қоймадағы тауарлар бойынша жазбаларды іздеу  үшін іздеу параметрлерін енгізіп, батырмасын басыңыз.

    Өрістегі  енгізілген параметрлерді тазарту  үшін батырмасын басыңыз.

    Қоймадағы тауарлар бойынша есептемені қарау  үшін және баспаға шығару үшін батырмасын басыңыз. Есептемені қарау үшін терезе ашылады (15-сурет).

15. Қоймадағы тауарлар бойынша есептеме

4. Анықтамалар

    Анықтамалармен  жұмыс жасау үшін Анықтама мәзірінен керекті анықтаманы таңдаңыз (16-сурет).

16. Анықтама мәзірі