Отчет по практике в АО «Альясн Банк»

• Меншікті айналым қаражаттарын толықтыру;

• Материалдық қорлар жиынтығы мен өндіріс шығындарына;
• Сыртқы экономикалық қызметке байланысты тауарларды экспорттау мен импорттау;
• Азаматтардың жеке қызметтері үшін шикізаттар, материалдар, құралдар және басқа да мүліктерді алуына;
• Ломбардтық, кепілдік және ссудалық операцияларға;
• Театрлар және демалыс үйлерінің кірістері мен шығыстары  арсындағы маусымдық үзілістерге;
• Күрделі және маңызды өндірістерді қаржыландыруға;
• Тез іске асатын тиімділігі жоғары болатын шараларға несие салу.

Жалпы қорытындылай келе,  банктер несие беру барысында несиелiк саясатты iске асырады. Несиелiк саясат – банктiң несиелiк жұмысын ұйымдастыру негiзiн және несиелеу процесiне қажеттi құжаттар жұйесiн жасау шарттары.

 

2.3 Несиелеу механизмі. Банктердегі несие беру процесі

 

Несиелеу механизмі – несиенің берілу және қайтарылу әдіс-тәсілдерін және несиелеу процесін, сондай-ақ несиенің қозғалысына бақылауды қамтитын несиелік механизмнің құрамдас бөлігі. Несиелеу механизмі – бұл несиені ғылыми тұрғыда тану механизмін сипаттайды. Бұл механизм практикада әрекет ететін, өзінің субъективтік сипаты бар механиз.Несиелеу механизмі өзінің сипаты жағынаннесиелік процесс механизмін сипаттайды.

Қазіргі несиелеу механизмінің құрамы төмендегідей құрамдас бөліктерден тұрады:

• Несиелеу әдістері мен ссудалық шот түрлері;
• Несиелік мәмілені құжаттау;
• Несиенің мөлшерін белгілеу;
• Несиені беру процедурасы;
• Несиені қайтару тәртібі;
• Несиелеу процесіне жасалатын бақылау;
• Кепіл заттарын бағалау және іске асыру.

Банктердің тәжірбиесінде қолданылатын несиелеу процесінің өзіндік кезеңдері болады. Несиелік процесс несиеге деген өтінішті өідеуден басталып, несиенің толық қайтарылуыменаяқталады. Жалпы несиелік процесті 1-сызбамен көрсетуге болады.

Қарыз алушыларға несие беру барысында банктер «Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» 31.03.1995 ж. және «Қазақстан Республикасындағы банктер жіне банктік қызметтер туралы» 30.08.1995 ж. ҚР Президентінің заң күші бар Жарлықтарын, 11.02.1994 ж. «Қазақстан Республикасының экономикасын қысқа мерзімде несиелеу ережесін», сондай-ақ  банктің Жарғысы мен нұсқауларын басшылыққа алады.

Несиелеу процессі мынадай кезеңдерді қамтиды:

• несиеге деген өтінішті қарау;

Мысалы, «Kaspi bank» несиелік операцияларына байланысты құжаттары. Яғни, мұндай құжаттарда қарыз алушы мен сұралатын несие туралы негізгі мәліметтер: мақсаты, мөлшері, түрі, мерзімі, мүмкін болар қамтамасыз ету мүлкі көрсетіледі.

Несие алуға өтініш қарау үшін қажетті құжаттар тізбесі: 
Несие өтінімін қарауға Тұрғындармен жұмыс жөніндегі менеджерге Қарызгер  тұтынушылық несиесін алуға ұсынған сауалдама-өтінішнегіз болып табылады.

Қарызгер сауалдама-өтініште көрсеткен деректер негізінде  Тұрғындармен жұмыс жөніндегі менеджер Несиені төлеу қабілеттілігі мен төлемқабілеттілігін бағалау әдістемесімен Қарызгерге  несие  берілу мүмкіндігіне талдау жүргізеді.

Талдау оң нәтиже берген жағдайда, Қарызгер Тұрғындармен жұмыс жөніндегі менеджерге төмендегі құжаттарды тапсыруға міндетті:

1. Жеке куәлігі

2. СТН3.

3. Соңғы айдың жалақысы  және басқа табыстары туралы  жұмыс орнынан анықтама (ЖК (ЧП) тіркелгені  туралы куәлік бойынша коммерциялық қызметін жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлерді несиелеуде – бизнесінің экономикалық тиімділігіне есеп жүргізіледі)

4. Жұмыс орнынан жұмыс  өтілі және қызметкердің міндеттемелері  болуы туралы анықтама 

5. Қарызгердің ол туралы  несие бюросына ақпараттарды ұсынуға келісімі (белгіленген үлгіде);

6. Қарызгердің несие  есебін (белгіленген үлгіде) беруге  келісімі;

7. Көліктік құралдарының  тіркелгені туралы куәлік;

8. Клиенттің несие алу  сәтінде некеге тұрмағаны туралы  нотариалды расталған өтініші;

9. Жұбайы/жолдасы бар  қарызгерлер үшін:  

10. Жұбайының/жолдасының  жеке куәлігі;

11. Неке туралы куәлігі;

12. Жұбайының/жолдасының  мүлікті кепілдікке беруге келісімі (болған жағдайда).

13. Қамтамасыз ету бойынша  құқықтық иелегін анықтайтын құжаттар (меншігіндегі қымбат мүлкі, яғни пәтер, саяжай, үй, автомобиль, жер телімі және т.б.).

14.Адрестік бюродан анықтама  немесе үй кітапшасының көшірмесі.

Барлық құжаттардың түпнұсқасы немесе нотариалды расталған көшірмесі ұсынылады

• несиелік қабілетін талдау;
• несиелік келісім-шарт жасау;
• несие беру;
• несиелік мәміленің орындалуына бақылау жасау.

 

 

 

 

 

 

 

 

1-сызба Банктердегі несиелік процесс

 

Ссудалық пайыз негізінен несиенің төлемділігі принципіне байланысты. Несие кең ұғым, ал ссуда – ссудалық шот ашумен байланысты несиелік қатынастарды ұйымдастырудың бір ғана формасын білдіреді. Жалпы несиені ұйымдастыру принциптері келесідей болады:

• мақсаттылығы
• мерзімділігі
• қайтарымдылығы
• төлемділігі
• қамтамасыз етілуі

Несиенің төлемділігі – бұл несие беруші қарыз алушыға берілетін қаражатты қайтару барысында бастапқы сомадан өсіп қайтарылатындығын білдіреді. Іс жүзінде ақылылық несиені пайдаланғаны үшін төленетін сыйақы (%) түрінде беріледі.

Сыйақы мөлшері оны төлеу мерзімі және тәртібі, сондай-ақ оларды іздестіру механизмі несиелік келісім шартта анықталады. Сыйақы ай сайын, тоқсан сайын және т.б. есептелуі және қайтару кестесіне сәйкес іздестірілуі мүмкін.

Банктік тәжірбиеде ссуда бойынша жай, күрделі пайыз есептеу формулалары қолданылады.

 

Жай пайыз есептеу формуласы:

 

J=(i*p*n)/(360*100%)

i – сыйақы мөлшері

p – пайыз қалдығы 

n – сыйақы есептеген  кезеңдегі күндер саны

J – несиенің барлық  мерзімін есептегендегі % сомасы

 

Күрделі пайызды есептеу формуласы:

 

J= P*((1+i/1200)n -1)

P – несиенің бастапқы сомасы

n – аймен берілген  несиенің мерзімі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. БАНК ҚЫЗМЕТТЕРІ ЖӘНЕ ФИЛИАЛДАРЫ

3.1 Мерзімді және шартты салымдар

 

Kaspi bank өз клиенттеріне ақшаны теңгеде де, шетел валютасында да банктің мерзімді салымдарында сақтаудың тиімді шарттарын ұсынып отыр. Тіркелген айналымдағы депозитке салынған компанияның бос қаражаты, келісімде көрсетілген салымның көлеміне және айналымның мерзіміне байланысты, тұрақты пайыздық табысты береді. Мерзімді салымдарға ақшаны сала отырып, корпоративті клиенттер өз бизнесі үшін уақытылы бос қаражатты тиімді етіп жұмсайды да келесі артықшылықтарға ие болады: салым сомасын сақтайды; қажет болған жағдайда Банктің салым Келісімімен бекітілген, салымның бөлігінен сыйақының мөлшерлемесі бойынша табысты бөлшектеп алудың мүмкіндігі бар.

Банктік салым Шартымен шарт жасаудың ең ыңғайлы тәсілі. Банк салымдары клиенттерге салымдардың пайыздық мөлшерлемесімен, салынған мерзіміне қарай қызықты, сонымен қосалқы салымдарының және ақшаны бөлшектеп алудың мүмкіндімен, салымдар бойынша шарттарына қарай (ай сайын және мерзімінің соңында) сыйақының төлеуімен, сонымен бірге уақытынан бұрын салымды жапқан кезде ыңғайлы шарттарымен қызықты.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының заңнамасы қажет еткен жағдайда, және де контрсеріктестермен есеп айырысуды өткізу қажет болған жағдайда, Банк ақшаны шартты салымдарға орналастыруға шақырады.

  «Банк – Клиент» жүйесі

Kaspi bank заңды тұлғаларға «Банк - Клиент» жүйесі арқылы шоттарды алыс қашықтықта басқару мүмкіндігін ұсынып отыр. Электронды төлемдерді жасау жүйесіне қосылғанның арқасында сіз банкпен, алыс жақтағы қосылу тәртібінің  мүмкіндігімен, қолма-қолсыз құжатайналымын жасай аласыз.

«Банк - Клиент» жүйесінің арқасында клиент өзінің шоты арқылы операция жасай алады, сондай–ақ шоттың қай дәрежеде екені туралы, офистен шықпай, Банктің операциялы залына бармай, ақпаратты ағымды түрде ала аласыз.

                                                                                       Халықаралық есеп айырысу

Kaspi bank түрлі төлем әдістерін қолдайтын, құжаттық операциялар бойынша (аккредитив, инкассо, банктік кепілдіктер) халықаларық банк саласында қолданып отырған, экспортты-импортты операцияларды жүргізетін корпоративті клиенттердің мүддесін кепілді қорғайтын жоғары сенімді есеп айырысудың халықаралық түрін ұсынып отыр.

Клиеттің мүддесін барынша қорғау мақсатында Банктің қызметкерлері  экспортердің/импортердің таңдауы бойынша есеп айырысудың ең тиімді шарттарына кеңес беру қызметін көрсетеді.

«Банк – Клиент» жүйесінің мүмкіндіктері:

қолма-қолсыз төлемдердің және теңгеде және шетел валютасында

аударымдардың жүзеге асуы, соның ішінде зейнетақы қорларына және мемлекеттік  әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдерді, сонымен қатар көптеген төлем  құжаттарды толтыру операцияларды жасайды; шетел валютасының конвертациясы (сатып алуы/сатылуы); клиент шоттарының жағдайлары туралы ақпаратты жедел алу, банктердің шоттары бойынша көшірмелерді көру; қателік табылған жағдайда төлем құжаттағы өзгерістерді бір мезетте енгізу; анықтама ақпаратын алу (Банк қызметі туралы ақпарат, валютаның айырбастау курсы және т.б.),

Банкпен электронды хабарламалармен екі жақты хат алмасу; құжаттардың экспорт-импорт, көшірмелерді және анықтамаларды «MS Excel», «MS Word» ыңғайлы форматта жүргізу; төлем құжаттардың және көшірмелердің мұрағатының жүргізілуі.

«Банк – Клиент» жүйесінің артықшылықтары:

• жүйені қолдау жеңіл әрі оңай;
• қағазды жұмысты едәуір қысқартады;
• бір жұмыс орында бірнеше кәсіпорындарының шоттарымен бірдей жұмыс
• істеудің мүмкіндігін береді;
• клиент жағынан пайдаланушылардың деңгейіне рұқсат алып жеңіл кіру;
• клиенттің банк шоттарымен тиімді жұмыс істеу;
• қауіпсіздіктің жоғары дәрежесі.

Kaspi bankтің «Банк - Клиент» жүйесі бірнеше ерекшеліктерімен танымал,  олар филиалдардың желісі бар компанияның төлем құжаттарын «Банк – Клиент» жүйесі арқылы қадағалауға және бекітуге мүмкіндік алады, және де өзінің филиалдарына салықтардың барлық түрлердің төлеуіне мүмкіндік береді.

Қауіпсіздіктің жоғары деңгейі қазіргі замандағы ақпаратты

криптографиялық қорғау құралдары қамтамасыз етеді, ал шифрлау/дешифрлау беріліп жатқан мәліметтердің құпиялығының сақтаулы болуына кепілдік береді.

Корпоративті клиенттерді несиелендіру

Корпоративті клиенттермен табысты ынтымақтастықтың құпиясы – Банктің әр клиентке деген ерекше көзқарасында болса керек, соның ішінде өтеу мерзімі бойынша жеңілдіктер және қарыз өтеудің ыңғайлы кестесі, бәсекелестікке тұратын сыйақының мөлшерлемелері.

Корпоративті клиенттерге арналған өнімдер:

• айналымда жүретін қаражатты толтыруға қаржыландырудың мерзімі 3 жылға дейін;
• негізгі қаржыландыру мерзімі 10 жылға дейін;
• овердрафт түрінде берілетін қысқа мерзімдегі займға кепілсіз несиелердіұсыну.
• Овердрафт қосалқы қаражат айналымдағы клиенттердің қысқа мерзімді қажеттіліктерін жабуына арналған несие түрі;
• банктің көмегімен синдикатты займды тартудың арқасында экспорты  - импортты мәмілелерді қаржыландыру;

жарысқа (тендерге) қатысу үшін, келісімшарт бойынша міндеттемелерді

орындау барысында, банктік кепілдіктерді беру.

Қаржы лизингі

Kaspi bank лизингті операциялардың дамуына үлкен мән береді. Банк тиімді  шарттарда жол салу-құрылыс және ауылшаруашылығына арналған техниканы,  жабдықтарды, коммерциялық жылжымайтын мүлікті, автокөліктерді, арнайы   техниканы, (сауда, медициналық, полиграфиялық және т.б.) басқа жабдықтарды лизингке береді. Лизингтің мерзімі 3 жылдан басталады.

Қаржылай лизинг бірнеше артықшылықтарға ие:

• қаржыландырудың ұзақ мерзімі;
• кепілдіктің бар болуын қажет етпейді;
• аса ірі бастапқы жарнасыз коммерциялық жылжымайтын мүлікке қол  жеткізуге, су жаңа қымбат техника мен жабдықтарды пайдалануға мүмкіндік береді;
• лизингтік төлемдерді өтеудің ыңғайлы кестесі;
• болатын жеткізуші туралы ақпаратты түгендеу мен сараптау;
• негізгі қаражатты қаржыландыру мүмкіндігі.

01.01.2009 жылғы жағдай бойынша лизинг бойынша қарыз портфелі 2,3

млрд. теңгені құрады. 2008 жылы 75 мәмілеге қол қойылды, 242 мүлікті бірлік лизингке берілді.